Redactie onderwijs

Ook na inclusiebeleid wordt speciaal onderwijs veelvuldig ingezet voor kinderen met autisme

Ondanks jarenlange inspanningen op het gebied van inclusief onderwijs blijkt uit recent onderzoek dat kinderen met autisme in Nederland nog steeds in grote mate in het speciaal onderwijs terechtkomen.

Trends in schoolplaatsing

Uit een longitudinaal onderzoek naar schoolplaatsing van kinderen met autisme in de periode 2013‑2021 blijkt dat het aandeel van deze kinderen in het regulier onderwijs zelfs licht afnam. Jongere kinderen met een lagere intelligentiescore, gedragsproblemen of bijkomende diagnoses kwamen vaker terecht in het speciaal onderwijs. De onderzoekers concluderen dat het bestaande inclusiebeleid nog onvoldoende effect sorteert voor deze doelgroep. Ook wordt gesignaleerd dat de overgang van regulier naar speciaal onderwijs vaak gepaard gaat met stress bij ouders en scholen.

Ondersteuning en praktijk in de klas

In de praktijk blijkt dat leerlingen met autisme in reguliere klassen vaak tegen structurele belemmeringen aanlopen: veel prikkels, wisselende leerkrachten, onvoldoende rustmomenten en beperkte begeleidingscapaciteit. Volgens ouderverenigingen leidt dit bij sommige leerlingen tot verzuim of zelfs terugtrekking uit onderwijs. De combinatie van autistische kenmerken en ondersteuningsbehoefte vraagt om maatwerk: bijvoorbeeld vaste mentorcontacten, rustige werkplekken en heldere dagstructuren. Het ontbreken van deze aanpassingen leidt vaak tot escalatie van spanningen in de klas.

Toekomst en beleidsimplicaties

Voor de toekomst is het van belang dat beleid en praktijk meer op elkaar aansluiten. Inclusief werken betekent niet automatisch dat alle leerlingen in regulier onderwijs kunnen worden geplaatst zonder adequate ondersteuning. Het onderzoek roept op tot heldere routes voor families en scholen, waarin niet alleen de plaatsing, maar ook de kwaliteit van begeleiding centraal staat. Investeringen in leerkrachtbekwaamheid, curriculumdifferentiatie en infrastructuur kunnen bijdragen aan duurzamere inclusie voor leerlingen met autisme.