Redactie onderwijs

Co‑morbiditeiten bij leerlingen met autisme in speciaal versus regulier onderwijs

Uit recent Nederlands onderzoek blijkt dat leerlingen met autisme in het speciaal onderwijs significant meer bijkomende problemen hebben, zoals hyperactiviteit, aandachtsstoornissen en gedragsproblemen, terwijl de kwaliteit van leven vergelijkbaar is.

Wat het onderzoek laat zien

In een herhaald cross‑sectioneel onderzoek onder 1 534 kinderen met autisme (leeftijd 5‑15 jaar) werd duidelijk dat taal‑ en leerproblemen sterker geconcentreerd zijn in het speciaal onderwijs. Gedrags‑ en aandachtsproblemen bleven stabiel, terwijl emotionele klachten afnamen. Cruciaal is dat ondanks deze verschillen in comorbiditeit de gemiddelde kwaliteit van leven van leerlingen in speciaal onderwijs vergelijkbaar was met die in regulier onderwijs. Dit suggereert dat de setting op zichzelf geen directe invloed heeft op welzijn, maar dat de mate van ondersteuning doorslaggevend is.

De betekenis voor speciaal onderwijs

Voor het speciaal onderwijs betekent dit dat er méér nodig is dan alleen een aparte setting. De intensiteit van ondersteuning is hoger: kleinere klassen, gespecialiseerde leerkrachten en interventies op meerdere domeinen. Leerlingen met autisme én bijkomende problemen hebben baat bij een netwerk van ondersteuning rond de school, inclusief gedragsdeskundigen, logopedie en orthopedagogische begeleiding. De uitdaging ligt erin deze ondersteuning consistent en integraal te bieden, zodat leerontwikkeling en sociaal functioneren niet stagneren.

Implicatie voor regulier onderwijs & samenwerking

Ook voor het regulier onderwijs geldt dat het niet volstaat een leerling met autisme in de klas te plaatsen zonder structurele aanpassingen. Volgens de onderzoekers is samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs essentieel: kennisdeling, gezamenlijke zorgteams en duidelijke overgangsroutes dragen bij aan een betere afstemming. Voor beleidsmakers is hier een duidelijke rol weggelegd: investeer in professionalisering van personeel, de ontwikkeling van flexibele ‘tussenplekken’ en duurzame ondersteuningstrajecten.